90% tiền Quỹ Bảo hiểm xã hội đầu tư vào trái phiếu chính phủ

“Hiện nay, 90% tiền của Bảo hiểm xã hội Viêt Nam được đầu tư vào trái phiếu chính phủ”, ông Đào Việt Ánh, Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trả lời NCDT về kế hoạch đầu tư Quỹ bảo hiểm xã hội cho năm 2019, trong bối cảnh mức lương tối thiểu vùng được đề xuất tăng 5,3% cho năm tới.

Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam nói rằng cơ quan này đã đầu tư theo quy định của Chính phủ, theo “nguyên tắc chỉ đầu tư tiền nhàn rỗi”. Hơn nữa, quá trình đầu tư cơ quan bảo hiểm đã cân nhắc các vấn đề liên quan đến thị trường, thanh khoản và đặc biệt là an toàn.

Ông Ánh tin rằng kể từ khi Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tham gia đầu tư, kỳ hạn trái phiếu chính phủ tăng lên rất nhiều, trước chỉ 10 năm, nay đã có trái phiếu kỳ hạn 30 năm. Cạnh đó, thời hạn bình quân của trái phiếu cũng tăng lên, giúp giảm áp lực trả nợ theo từng năm của ngân sách cũng giảm theo.

Theo ông Ánh, Chính phủ đánh giá rất cao khi Bảo hiểm xã hội Việt Nam tham gia đầu tư trái phiếu chính phủ, vừa đảm bảo hiệu quả an toàn cho Quỹ, vừa tăng huy động vốn cho đầu tư phát triển, góp phần quan trọng cho việc tái cơ cấu nợ công và bội chi.

Hiện nay, các quỹ bảo hiểm xã hội của OECD đang theo xu hướng tăng đầu tư vào các loại tài sản khác ngoài trái phiếu để tăng lợi tức. Điều này, khiến giảm dần phần trái phiếu đầu tư của các quỹ bảo hiểm xã hội, từ 45% đến 38%, trong khi phần cổ phiếu và các tài sản khác tăng tương ứng.

​Quỹ Bảo hiểm xã hội Việt Nam có giá trị 20 tỷ đô la Mỹ, khoảng hơn 400 nghìn tỷ đồng Việt Nam, tương đương khoảng 10% GDP, xác định của Eastspring Investments, một công ty quản lý quỹ có trụ sở chính tại Anh quốc.

Thị trường tài chính Việt Nam bao gồm thị trường trái phiếu chính phủ và tín phiếu chính phủ, với tính đa dạng kéo dài từ 1 đến 30 năm. Việc đa dạng hóa các sản phẩm, đa dạng hóa thị trường vốn, một điều kiện để Việt Nam tăng lợi tức của Quỹ Bảo hiểm xã hội của Việt Nam lên mức cao hơn. 

Tuy nhiên, việc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đầu tư tới 90% vào trái phiếu chính phủ những năm gần đây đang là lý do khiến lợi tức mang lại rất thấp. Đó là khi lãi suất từ trái phiếu chính phủ 10 năm của Việt Nam chỉ là 4,1%, thấp hơn lợi nhuận trung bình của quỹ bảo hiểm xã hội đạt được trong 10 năm gần đây là hơn 7%.

Việc phát triển không ngừng về tài chính của Quỹ bảo hiểm xã hội là điều kiện tiên quyết để cân đối thu – chi, bảo đảm khả năng chi trả trong tương lai. Vấn đề đặt ra: Làm thế nào để giành phần lớn nguồn tiền từ hệ thống quỹ Quỹ bảo hiểm xã hội cho phát triển thị trường vốn trong nước, thay vì đầu tư vào trái phiếu Chính phủ ?