3 Bộ thanh tra công ty Thuốc lá Thăng Long

Mục đích của các đoàn thanh tra là làm rõ nội dung tố cáo ông Đặng Xuân Phương, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam, kiêm Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty Thuốc lá Thăng Long “đã cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế”, gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng.

Có “thủ đoạn” không trong sạch?

Theo nội dung tố cáo, công ty này đã bắt tay với đại lý để tạo và duy trì chênh lệch cao giá bán buôn, gây thất thoát lớn và có dấu hiệu trốn thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cụ thể, nguồn tố cáo đưa ra khảo sát thực tế tại một số “đại lý cấp 1” của Thuốc lá Thăng Long, dẫn chênh lệch giá rất lớn giữa giá bán ra từ công ty so với giá thương mại của cơ sở. Chênh lệch lớn này có từ 1.900 đồng đến hơn 3.000 đồng/bao, ở sản phẩm thuốc lá Thăng Long bao mềm và bao cứng.

Với chênh lệch như vậy và mức tiêu thụ khoảng 400 triệu bao trong năm 2011, khả năng thất thoát là rất lớn. Và câu hỏi mà đơn thư tố cáo đặt ra là tiền từ chênh lệch đó đã rơi vào túi ai, có hay không việc gửi giá tại công ty này?

Trước nội dung trên, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến của Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh giao Bộ Công Thương, Bộ Tài chính chỉ đạo thanh tra làm rõ; Bộ Công an cũng có đoàn vào cuộc; Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam cũng lập đoàn tương tự.

Trước khi có kết quả thanh tra, Công ty Thuốc lá Thăng Long đã có đơn và báo cáo giải trình tới các bên liên quan. Tại cuộc trao đổi với báo chí tuần qua, lãnh đạo công ty này cũng nhấn mạnh đến điểm xuất phát của vụ việc: Đơn thư tố cáo mạo danh bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Chủ tịch Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam, tuy nhiên bà Mai có văn bản khẳng định không làm đơn thư tố cáo trên.

Đáng chú ý, vụ việc trên đang tạo dư luận hoài nghi về một “cuộc chiến” nội bộ tại Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam, xuất phát từ đơn vị thành viên là Công ty Thuốc lá Thăng Long. Văn bản mới đây của Công đoàn Công ty Thuốc lá Thăng Long cũng “lưu ý” rằng, vụ việc tố cáo đối với ông Đặng Xuân Phương xẩy ra đúng thời điểm Bộ Công Thương đang tổ chức cơ cấu bộ máy lãnh đạo cao nhất của Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam.

“Chúng tôi mua đứt bán đoạn”

Dù là tố cáo nặc danh, mạo danh thì các cơ quan chức năng cũng đã dồn dập vào cuộc. Vấn đề cũng đã được đặt ra là tại sao lại có chênh lệch giá lớn như vậy trong thời gian qua, tiền vào túi ai và trách nhiệm của Công ty Thuốc lá Thăng Long đến đâu?

Trả lời câu hỏi này, ông Nguyễn Sơn Thủy, Giám đốc công ty khẳng định: “Chúng tôi bán sản phẩm ra thị trường theo nguyên tắc mua đứt bán đoạn. Công ty không có khái niệm đại lý như các thông tin phản ánh và đơn thư tố cáo. Và chênh lệch giá cao thấp cần phải xem xét về tổng thể”.

Không có khái niệm đại lý, theo ông Thủy giải thích, là vì công ty không cần thiết phải tổ chức hệ thống này. “Chúng tôi sản xuất kinh doanh tốt như hiện nay, không cần thiết phải tổ chức hệ thống đại lý để phát sinh chi phí. Mặt khác, hoạt động ở lĩnh vực đặc biệt, cơ chế tổ chức đại lý cũng rất khó vì không được thực hiện các chính sách hoa hồng, các chương trình khuyến mãi vì luật hiện không cho phép”, ông Thủy nói.

Về chênh lệch giá, Giám đốc Công ty Thuốc lá Thăng Long cũng nhấn mạnh là “không thể lấy đầu cơ đẩy giá ở một số điểm nóng thị trường để quy kết cho chênh lệch giá của cả thị trường”.

Cụ thể, dẫn chứng mà ông đưa ra là thời điểm Tết Nguyên đán vừa qua, một số nhà phân phối tại địa bàn Hà Nội có hiện tượng gom hàng đẩy giá tạo chênh lệch rất cao. Trong khi đó, tại các khu vực, địa bàn khác lại tương đối ổn định. Mặt khác, do mua đứt bán đoạn, công ty không thể can thiệp trực tiếp giá sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Vậy trách nhiệm của công ty ở đâu? Ông Thủy trả lời rằng, giải pháp can thiệp và bình ổn giá thị trường là tăng cường sản xuất và tăng cung hàng ra thị trường, cũng như thực hiện chính sách giá theo phân khúc của mình.

Chiến lược được đưa ra là: thị trường thuốc lá Việt Nam hiện cạnh tranh rất khắc nghiệt, từ các doanh nghiệp trong nước, nước ngoài và đặc biệt là hàng nhập lậu. Thăng Long lựa chọn phân khúc bình dân, áp chính sách giá hợp lý để cạnh tranh và đảm bảo hiệu quả kinh doanh tốt.

Ông Thủy cũng khẳng định, nếu không có chính sách giá như thời gian qua công ty rất khó để tạo sự đột phá với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất toàn ngành.

Năm 2010 - 2011, doanh thu của công ty đã ở mức 3.906 tỷ đồng, đạt 185,7% so với năm 2009; nộp ngân sách 1.588 tỷ đồng, đạt 211,7% so với 2009; lợi nhuận là 129 tỷ đồng, đạt tới 843,13% so với năm 2009. Đây cũng là công ty có tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu rất cao với 62,8%. Thu nhập bình quân người lao động cũng khá ấn tượng với 11 triệu đồng/tháng (năm 2011).