Lãnh đạo lột xác nhờ công nghệ

Khi ngày càng nhiều công ty tìm kiếm tăng trưởng bằng cách ứng dụng một thế hệ mới các công nghệ di động, đám mây và dữ liệu thì họ cũng đang thay đổi cách mà công ty được vận hành. Sự thay đổi này khiến cho nhiều doanh nghiệp không thuộc lĩnh vực công nghệ cũng ngày càng mang các đặc tính của một công ty internet và công nghệ.

Những năng lực mới dựa trên dữ liệu đang phá vỡ các rào cản ngăn cách giữa các bộ phận kinh doanh, vốn trước đây được vận hành như những pháo đài không dễ xâm phạm, làm cho bộ máy quản lý trở nên bằng phẳng và tinh gọn các quy trình sản xuất. Điều đó thúc đẩy nhiều doanh nghiệp phải sắp xếp lại trách nhiệm và vai trò lãnh đạo của bộ máy điều hành cấp cao, theo các nhà điều hành công nghệ thông tin (IT), chuyên gia phân tích trong ngành và các chuyên viên tư vấn quản trị.

 “Các công ty chuyển giao từ một mô hình kinh doanh truyền thống hơn sang một mô hình kinh doanh được xây dựng xoay quanh công nghệ và IT phải áp dụng một phương pháp thực hành quản trị mà có thể hỗ trợ cho sự chuyển giao này”, Dave Webb, Giám đốc Công nghệ thông tin (CIO) toàn cầu của Equifax, nhận xét. Các tập đoàn lớn khác từ công ty bảo hiểm Liberty Mutual cho đến tập đoàn hàng tiêu dùng Procter & Gamble (P&Q), cũng đang thực hiện những thay đổi tương tự.

Công nghệ đang tái định hình bộ máy quản trị của Equifax theo nhiều cách khi công ty này vươn ra xa khỏi lĩnh vực cốt lõi là dịch vụ báo cáo tín dụng để bước vào các lĩnh vực mới hơn. Các vai trò lãnh đạo cấp cao trong các bộ phận kinh doanh và sản phẩm được nắm giữ bởi các cựu giám đốc công nghệ. Họ đang mở rộng việc sử dụng các kỹ thuật được gọi là quản trị linh hoạt, giúp tận dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu khách hàng.

Equifax vào năm 2015 đã mở một trung tâm phát triển công nghệ tại Mỹ, chuyên phát triển các dịch vụ nền tảng và tự động hóa cho các cở sở kinh doanh của công ty này trên toàn cầu. Trung tâm công nghệ có 3 nhà quản lý và 33 nhân viên được tổ chức thành những nhóm nhỏ, có chức năng chéo; mỗi nhóm gồm cả nhân viên kinh doanh và nhân viên công nghệ. Các nhà quản lý thì có một Phó Chủ tịch phụ trách kỹ thuật nền tảng toàn cầu, một nhà quản lý phụ trách tự động hóa và một người đứng đầu mảng các hệ thống và đám mây. Thay vì ban hành chỉ thị từ trên xuống, 3 nhà quản lý này hỗ trợ các nhóm tự vận hành sao cho có thể sử dụng hiệu quả các nguồn dữ liệu dựa trên nền tảng kỹ thuật số, hỗ trợ các nhóm sử dụng các công cụ hợp tác và chia sẻ... để đạt hiệu quả cao nhất, theo Webb.

Tại Liberty Mutual Insurance, các công cụ chia sẻ và hợp tác được hỗ trợ bởi năng lực kỹ thuật số (xấp xỉ 80% các cơ sở hoạt động của Liberty hiện vận hành trên các nền tảng đám mây công và tư nhân) đang đưa các bộ phận kinh doanh, bán hàng và IT lại gần nhau hơn bao giờ hết, CIO James McGlennon cho biết.

Điều đó đang làm thay đổi vai trò của các nhà quản lý phụ trách giám sát các bộ phận này theo hướng ngày càng xa rời khỏi “cách ra chỉ thị phải làm thế này thế kia” sang việc hành xử giống như các huấn luyện viên hơn, hỗ trợ, hướng dẫn các nhóm hợp tác và đa chức năng, làm sao tự các nhóm “hoàn thành được công việc được giao”, McClennon nói.

Bằng cách cắt các tầng lớp phê duyệt và giấy tờ, các nhóm nhân viên nay đã có thể xử lý công việc nhanh hơn, triển khai các năng lực mới thường xuyên hơn, đổi hướng giữa dòng nhanh hơn dựa trên những phản hồi nhận được từ người sử dụng, hoặc đơn giản là từ bỏ dự án (nếu nhận thấy dự án không có khả năng thành công) và bắt đầu cái mới. “Đó là cuộc lột xác hoàn toàn về cách mà chúng tôi suy nghĩ về xây dựng các sản phẩm và phần mềm, về vai trò và trách nhiệm của mỗi nhân viên”, ông cho biết thêm.

Trong khi đó, Andrew Wilson, CIO tại Accenture PLC, cho biết thời trẻ mới bước chân vào kinh doanh, ý tưởng “gửi tin nhắn thông báo đến cho các nhà điều hành cấp cao” nghe thật ngớ ngẩn và buồn cười, nhưng nay ông không còn nghĩ như vậy. Ông cho biết các công cụ hợp tác mới như Microsoft Teams, Slack hoặc Workplace của Facebook đặt ra các nghĩa vụ mới cho các nhà quản lý, buộc họ phải “luôn kết nối và luôn giữ liên lạc với mọi người”.

Ted Schadler, Phó Chủ tịch và chuyên gia phân tích trưởng tại Forrester Research, thì nói rằng: “Một khi kỹ thuật số len lỏi vào công ty bạn ở một mức độ nào đó, bạn sẽ nhận ra”. Còn theo Paul Willmott, phụ trách mảng công nghệ - doanh nghiệp thuộc Mckinsey & Co., mục đích chung của các mô hình mới này là làm sao đi nhanh hơn và “việc xóa bỏ các tầng lớp quản lý trung gian, cùng với sự hỗ trợ của các ứng dụng kỹ thuật số, hoàn toàn cho phép bạn làm được điều đó”.

Chi tiêu vào công nghệ kỹ thuật số của các doanh nghiệp, chỉ riêng tại Mỹ, dự kiến lên tới gần 732 tỉ USD vào năm 2019, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm hơn 16%, theo hãng nghiên cứu thị trường IDC. Còn xét trên toàn cầu, chi tiêu dự kiến đạt tới 2.100 tỉ USD, cũng theo IDC.

Trong khi các tập đoàn internet tiêu dùng như Facebook Inc. và Alphabet, công ty mẹ của Google, đang là người chơi nổi trội nhờ quy mô khổng lồ của mình thì các công ty không thuộc lĩnh vực công nghệ lại đặt trọng tâm hơn vào việc mở rộng quy mô của các nền tảng kỹ thuật số, theo Giáo sư Marshall Van Alstyne của Đại học Boston và các chuyên gia khác.

Phó Chủ tịch Mark Raskino của Gartner Inc. thì cho rằng các công ty kỹ thuật số mới, vốn dựa nhiều hơn vào các dữ liệu trên nền tảng web trong việc ra quyết định, có xu hướng sử dụng công nghệ để tự động hóa bất kỳ các nhiệm vụ, công việc nào nếu công nghệ cho phép. Tuy nhiên, không phải nỗ lực số hóa nào cũng suôn sẻ. Trường hợp ở P&G là một ví dụ. Một vài năm phụ trách điều hành hoạt động của P&G tại châu Á, Deb Henretta đã khiến cho dàn lãnh đạo của bà bực bội khi bà cứ khăng khăng rằng cần phải có một chuyên gia phân tích dữ liệu tinh thông về công nghệ tham dự các cuộc họp mặt chiến lược hằng tháng. “Ông ấy đã tạo ra các thuật toán giúp chúng tôi nhìn vào các xu hướng mới cho thấy dấu hiệu ban đầu của một vấn đề kinh doanh nào đó”, bà nói. Bà dẫn chứng các báo cáo tổng hợp về doanh số bán hàng, các thông tin khách hàng, thị phần và các dữ liệu khác chảy vào doanh nghiệp thông qua các công cụ kỹ thuật số được áp dụng gần đây.

Cho dù vậy, ban lãnh đạo cũng không hề hài lòng với cách bà đi ngược lại với cơ cấu theo tôn ti trật tự của doanh nghiệp bằng cách mời một nhà quản lý cấp thấp hơn tham dự một cuộc họp mặt chỉ dành cho các nhà điều hành cấp cao, Henretta, người đảm nhận bộ phận kinh doanh điện tử đặt tại Mỹ của P&G vào năm 2012, cho biết. Bà đã rời khỏi P&G vào giữa năm 2015 và hiện đang là cố vấn cấp cao cho công ty tư vấn quản trị SSA &Co.

Văn Quốc

Nguồn WSJ