Bóng hồng Việt trên thương trường quốc tế

Trở về từ ba châu lục Mỹ, Âu và Úc, hành trình góp sức cho quê hương của “ba đóa hồng” Việt Kiều là kết tinh những chiêm nghiệm đầy thú vị về chuyện thương trường và chuyện đời. Ba nữ doanh nhân Mỹ Nguyễn, Lan Coles và Jocelyn Tran đã thành danh trong những lĩnh vực đòi hỏi khả năng cạnh tranh và phấn đấu tại những tập đoàn lớn trên thế giới. Đó là các lĩnh vực công nghệ trong hệ thống ngân hàng, marketing và chuỗi cung ứng. Ba bóng hồng này cũng đều tâm huyết với sự phát triển của cộng đồng, môi trường kinh doanh và các hoạt động thiện nguyện.

“Kiều nữ công nghệ” Mỹ Nguyễn, CEO MMSofts

Mái tóc hài hòa với khuôn mặt thanh tú, phong thái điềm đạm là nét duyên dễ nhận thấy ở nữ doanh nhân Việt kiều Úc Mỹ Nguyễn, Tổng Giám đốc (CEO) của Công ty phát triển phần mềm MMSofts. Đặt chân đến xứ sở chuột túi vào năm 12 tuổi, gần 10 năm sau, chị Mỹ Nguyễn đã nắm trong tay bằng cử nhân loại ưu về công nghệ thông tin. Vào những năm đầu thập niên 1980 ấy, chị Mỹ Nguyễn chính là một trong những kỹ sư công nghệ đầu tiên của Việt Nam được đào tạo bài bản tại nước ngoài. Đam mê công nghệ bắt nguồn từ trong sâu thẳm, bởi bản tính của chị luôn ưa thích khám phá, tìm hiểu những vùng đất mới và các môn thể thao mạo hiểm.

Khởi đầu ở bộ phận công nghệ tại một ngân hàng Úc khi trí tuệ nhân tạo, an ninh dữ liệu còn là khái niệm mơ hồ với hầu hết giới tài chính tại quốc gia này, chị Mỹ Nguyễn đã lần lượt đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo cao cấp của hàng loạt tập đoàn đa quốc gia. Trong đó, có ngân hàng lớn nhất nước Úc và Fund Management, một trong những công ty quản lý quỹ lớn nhất nước Úc, với quy mô vốn quản lý khoảng 68 tỉ USD.

Những thành tựu chị Mỹ Nguyễn đạt được hầu hết đều liên quan đến các dự án phát triển hệ thống, an ninh cơ sở dữ liệu, CRM, MIS, Data Warehouse, Business Intelligence, ERPs trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng. Trong suốt 25 năm, dù phải làm việc dưới áp lực của công việc đòi hỏi chuyên môn cao, luôn cập nhật công nghệ và kiến thức mới, chị vẫn giữ cho mình được nét nữ tính đặc trưng. Liên tiếp thắng thầu và quản lý nhiều dự án hàng trăm triệu đô cung cấp dịch vụ công nghệ cho ngành tài chính, “kiều nữ công nghệ” Mỹ Nguyễn tin rằng trong kinh doanh, là nữ giới sẽ có được nhiều lợi thế trong đàm phán.

Theo chị, sự mềm mỏng, kiên nhẫn và khiêm nhường của nữ giới khi đàm phán chính là “dải lụa mềm mại bí mật” giúp giảm căng thẳng trong quá trình thương lượng. Đối với chị, khi đạt được sự tự tin thật sự trên bàn đám phán, nữ giới nên nhã nhặn lắng nghe lúc đối tác tỏ ra “lấn lướt” chứng minh luận điểm. Thảo luận dưới góc nhìn điềm đạm sẽ giúp nữ giới giành ưu thế và thắng lợi trong quá trình thương thảo kinh doanh.

Mỹ Nguyễn, CEO MMSofts

Còn nhớ, sau khi trúng thầu gói tư vấn Y2K trị giá nhiều triệu đô vào đầu những năm 2000, cùng với bề dày thành tựu ở Úc, chị Mỹ Nguyễn đã bắt đầu truyền đạt kinh nghiệm cho thế hệ trẻ Việt Nam thông qua việc giảng dạy tại một số trường đại học. Vào năm 2006, chị quyết định mở công ty MMSofts tại quê hương khi nhận ra tiềm năng lớn trong việc công nghệ hóa hệ thống ngân hàng nội địa.

“Có một lượng không nhỏ những nhà điều hành ngân hàng nhầm tưởng nền tảng Digital Banking chính là Internet Banking”, chị Mỹ Nguyễn nói. Lúc bấy giờ, chị nhận ra rằng chính sự thiếu hụt thông tin và công nghệ trong ngành ngân hàng sẽ là cơ hội lớn. Gần đây, khi MMSofts đã trở thành đối tác duy nhất của một ngân hàng lớn tại Việt Nam thì tâm nguyện đóng góp cho quê nhà của chị cũng phần nào được toại nguyện.

Tuy vậy, trăn trở của chị Mỹ Nguyễn trong vài năm qua là việc thị trường tài chính nội địa phát triển nhanh về quy mô, kéo theo nhiều rủi ro về chỉ số nợ xấu tăng cao trên toàn hệ thống. Một trong những nguyên nhân xuất phát từ quá trình thẩm định hồ sơ tín dụng có nhiều thiếu sót liên quan đến thông tin khách hàng. “Trên thế giới, hệ thống quản lý dữ liệu thông qua Big Data nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng ngay lập tức kiểm soát được tất cả các khoản vay của cá nhân cũng như doanh nghiệp đã được áp dụng từ lâu”, chị nói.

Quyết tâm xử lý khúc mắc đó, chị Mỹ Nguyễn cùng với MMsofts đang tiếp tục thể hiện tình yêu quê hương theo một cách riêng, khi cung cấp giải pháp công nghệ ACA cho các ngân hàng Việt Nam nhằm hỗ trợ giảm thiểu rủi ro trong hoạt động tín dụng. Bằng giải pháp này, mỗi khách hàng cá nhân, đặc biệt là các chị em phụ nữ Việt, khi có nhu cầu vay vốn sẽ có thể dễ dàng chứng minh được mức độ tín nhiệm của bản thân.

“Người phụ nữ thành công luôn phân tách được vị trí trong gia đình và ngoài công sở”, chị Mỹ Nguyễn chia sẻ trong lúc đang gấp rút chuẩn bị cho dự án từ thiện đã tâm huyết từ lâu. Trang mạng VietnamCauses.org, nền tảng tập hợp hàng trăm tổ chức phi chính phủ tiếp nhận sự giúp sức của kiều bào gần xa dựa trên cơ sở dữ liệu miễn phí, cũng là do nhóm chị Mỹ Nguyễn một tay lập trình.

Bông hồng nước Anh Lan Coles, CEO Brian Coles Partnership

Cũng rời Việt Nam khi tròn 12 tuổi, nhưng con đường lập nghiệp ở nước Anh của chị Lan Coles lại trải qua nhiều lĩnh vực đa dạng hơn. Những kinh nghiệm về chăm sóc và lắng nghe khách hàng được chị tích lũy từ lúc còn làm thông dịch viên cho đồng bào Việt Nam tại tòa án và sở thị chính của West Midlands, cho đến khi tham gia quản lý dự án Cambridge Housing Society liên quan đến các viện dưỡng lão.

Thời điểm trở thành cổ đông sáng lập tập đoàn Brian Coles Partnership (BCP), chuyên cung cấp dịch vụ marketing xếp thứ 5 tại Anh, chị Lan Coles đã nổi danh trên khắp xứ sở sương mù bởi tính cách trung thực tuyệt đối với khách hàng. Điều hành gần 500 nhân viên và quản lý khoảng 3.000 siêu thị lớn, chị Lan Coles đã được hàng loạt tập đoàn hàng đầu thế giới tin tưởng hợp tác như P&G, Mars, Cadbury, Coca-Cola, PepsiCo, United Biscuits, Golden Wonders, Dairy Crest, Pfizer, GSK hay Unilever.

Thái độ làm việc quên mình, ân cần và chân thật được chị Lan Coles xem là bí quyết để tồn tại trong ngành marketing, vốn dĩ rất khốc liệt cả với những đấng mày râu. Áp lực nhất chính là việc luôn phải tuân thủ báo cáo với khách hàng trong vòng 24 tiếng. Trung thực trong kinh doanh và chủ động báo cáo thiếu sót là kim chỉ nam giúp cho nữ doanh nhân gốc Việt thành công. Trong khi đó, doanh thu BCP dưới sự điều hành của CEO Lan Coles luôn đạt mức trung bình 7 triệu bảng Anh/tháng.

Chị Lan Coles đã nổi danh tại xứ sở sương mù bởi tính cách trung thực tuyệt đối với khách hàng

“Phụ nữ khi đã thành công, biết điểm dừng lại còn khó hơn lúc xác định điểm bắt đầu sự nghiệp”, chị Lan Coles bộc bạch lý do khi quyết định nghỉ hưu ở tuổi 36, giữa lúc đang trên đỉnh cao sự nghiệp. Đó là năm 2006. Lựa chọn đảo Síp, nơi hội tụ giới siêu giàu thế giới với nắng, gió đại dương để nghỉ ngơi, lịch trình khi ấy của chị khá “bận rộn” với việc bơi lội, đọc sách, hay lái du thuyền quanh vịnh và thưởng thức trà chiều. Những chuyến đi từ thiện xuyên đại dương của chị Lan Coles có lẽ cũng xuất phát từ châm ngôn sống bình dị nhất: “Muốn bình an, phụ nữ hãy yêu thương bản thân mình và cộng đồng”.

Tuy vậy, chuyến trở lại thăm quê hương lại đem đến cho chị Lan Coles nhiều cảm xúc trái chiều. Năm 2013, chị quyết định lập Công ty BCP Việt Nam khi nhận thấy giới doanh nhân nữ còn nhiều thiệt thòi và mảng kinh doanh về marketing còn nhiều tiềm năng. Quá trình tiếp cận với môi trường kinh doanh quê nhà đem lại cho chị nhiều thách thức. “Đôi khi muốn thắng thầu sẽ phải đi ngược với tôn chỉ tuyệt đối trung thực mà bản thân tâm niệm”, chị kể.

Thế là, chị Lan Coles quyết định dừng lại, dù khoản đầu tư gần 300.000 bảng Anh đã có những kết quả đầu tiên. Hiện BCP Việt Nam tập trung hoạt động trong lĩnh vực mỹ phẩm. Theo chị, việc mang thương hiệu proto-col (Anh) về Việt Nam là vì muốn phụ nữ Việt được bình đẳng với phụ nữ thế giới trong quyền làm đẹp.

“Tôi mong rằng đàn ông Việt sẽ tạo điều kiện nhiều hơn cho người phụ nữ của họ được ra ngoài xã hội, được tôn trọng nhiều hơn. Nhưng trước hết, các nữ doanh nhân nên học cách chăm sóc và nâng niu chính bản thân mình”, chị chia sẻ.

Rõ ràng, nói không trước những cám dỗ trong kinh doanh và cuộc sống để bảo vệ uy tín cá nhân, hạnh phúc gia đình chính là những khó khăn thường nhật mà mỗi nữ doanh nhân muốn thành công đều phải làm chủ được.

Bí mật của jocelyn Tran, Tổng Giám đốc Walmart Global sourcing khu vực ðông nam á

Khi những thiên thần của thương hiệu thời trang Victoria’s Secret được nữ giới khắp nơi ngưỡng mộ về tài sắc, chị Jocelyn Tran đã làm việc với vai trò là Tổng Giám đốc Mast Industries Việt Nam, một công ty con do Limited Brands sở hữu 100% cổ phần với các thương hiệu hàng đầu thế giới như Victoria’s  Secret, Bath & Body Works và Henri Bendel.

Trong quá trình 17 năm công tác với Mast Industries, nữ doanh nhân Việt Kiều Mỹ này khởi đầu là một nhà thiết kế thời trang, sau đó dần đảm đương một số vị trí khác trong nền công nghiệp thời trang như Giám đốc Thiết kế kỹ thuật, Giám đốc Quản lý chất lượng và sản xuất, Giám đốc phụ trách mảng tìm nguồn cung ứng hàng may mặc và sản xuất tại thị trường Mexico, Trung Mỹ và Việt Nam. Chị Jocelyn Tran chính là người chịu trách nhiệm xây dựng và quản lý văn phòng đại diện của Mast Industries ở Việt Nam. Nhưng con đường thuyết phục tập đoàn này bước vào thị trường Việt Nam không hề trải hoa hồng.

Trong những năm cuối thập niên 1990, khi còn là nhà quản lý cấp cao tại Mast Industries, chị Jocelyn Tran đã nhìn thấy cơ hội hợp tác mở văn phòng tìm nguồn cung ứng và sản xuất tại Việt Nam. Tuy nhiên, thời điểm đó, hầu hết các khách hàng Mỹ lo ngại sản phẩm may mặc tại Việt Nam có thể mang lại phản ứng tiêu cực từ những kỷ niệm của cuộc chiến tranh, nên người tiêu dùng sẽ không mua chúng. Nhưng chị Jocelyn Tran không tin điều đó và bắt đầu tìm kiếm sự hỗ trợ từ các nhà lãnh đạo để biến ý tưởng “Made in Vietnam” thành hiện thực.

Chị đã mất 2 năm để thuyết phục tất cả những lãnh đạo chủ chốt và khi Jerry Stritzke trở thành Chủ tịch mới của Mast Industries, ông đã phê duyệt kế hoạch “không tưởng” này. Và chị Jocelyn Tran đã được lựa chọn để đến Việt Nam mở văn phòng đại diện, đồng thời nhảy 2 bậc từ một nhà quản lý cấp cao trở thành Trưởng đại diện của Mast Industries tại Việt Nam.

 Khoảnh khắc đó, chị đã dành sự tri ân lớn lao đến người bạn tri kỷ, cũng chính là người cố vấn tận tâm nhất và luôn tôn trọng đam mê công việc của vợ mình. Chị Jocelyn Tran và chồng chia sẻ về tất cả mọi thứ, từ những cơ hội nghề nghiệp, sự gián đoạn tạm thời không thể chăm sóc gia đình...

Chị Jocelyn Tran, Tổng Giám đốc Walmart Global Sourcing khu vực Đông Nam Á.

Chị kể, có những lúc công việc trở thành nhiệm vụ ưu tiên trước gia đình, nhưng cũng có nhiều lần gia đình ưu tiên hơn. Miễn là lên kế hoạch trước và cả hai vợ chồng cùng nhất trí.

“Tôi nghĩ cuộc sống cân bằng giữa công việc và gia đình là ở trong tay bạn. Nếu bạn có một người bạn đời tự hào về nghề nghiệp của bạn và không cảm thấy rằng phải cạnh tranh với sự thành công của bạn thì cả hai sẽ tìm ra sự cân bằng”, chị nói. Nguyên tắc “chia sẻ thật thà” luôn được chị tuyệt đối áp dụng và tuân thủ trong đời sống hôn nhân. Ánh mắt chị rạng ngời vẻ hạnh phúc và sự bình yên khi nhắc đến người chồng của mình.

Hiện tại, chị Jocelyn Tran là một thành viên trong ban lãnh đạo AmCham Việt Nam tại TP.HCM và Quỹ VinaCapital Foundation.  Với vai trò là nữ Chủ tịch Việt kiều Mỹ đầu tiên tại AmCham Việt Nam, chị không chỉ nỗ lực hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thiết lập hệ thống giám sát xuất khẩu để ngăn chặn các hình thức bán phá giá và trung chuyển bất hợp pháp, mà còn góp phần thiết lập môi trường đầu tư ổn định cho doanh nghiệp tại Việt Nam.

Ít ai hình dung được người phụ nữ được Walmart Global Sourcing lựa chọn cho vị trí Tổng Giám đốc khu vực Đông Nam Á, chịu trách nhiệm tìm nguồn cung ứng cho hệ thống bán lẻ Walmart tại Mỹ và các thị trường quốc tế, có xuất thân chuyên môn về thiết kế thời trang. Để có sự thành công trong lĩnh vực xây dựng chuỗi cung ứng, chị Jocelyn Tran tự nhận thấy do đặc tính ham đọc sách và tự trao dồi kiến thức bất cứ nơi đâu và bất kỳ lĩnh vực nào. Gốc rễ của đặc điểm này có lẽ do xuất thân là con gái độc nhất trong một gia đình giáo sư với 5 anh em trai.

Việc được đối xử và nhận sự kỳ vọng từ gia đình như là người con trai thứ 6, đối với chị là áp lực khi phải cư xử luôn đúng mực, khuôn khổ, kiên quyết và luôn phải có tư tưởng vươn lên trong mọi hoàn cảnh. “Chính trong môi trường kinh doanh đã dạy tôi sự cần thiết để rèn luyện nữ tính của bản thân”, chị chia sẻ.

Suốt gần 30 năm trên thương trường, chị rút ra nhận định rằng nữ doanh nhân trong mọi cương vị và hoàn cảnh cần tĩnh tâm và dừng lại để “quyết định thái độ sống và làm việc” của chính mình. Người phụ nữ nên tự rèn luyện sử dụng “quyền năng của sự nóng giận” đúng thời điểm và đối tượng khi diễn tả sự “ấm ức” của bản thân. Kỹ năng này là tối cần thiết để phái đẹp giữ được sự bao dung, nét nữ tính trong bản năng của mỗi người.

Chị Jocelyn Tran hiện cũng là thành viên trong Hội đồng Lãnh đạo nữ của Walmart Global Sourcing với sứ mệnh phát triển Công ty thành nơi làm việc lý tưởng cho nữ giới ở tất cả các cấp. Với sứ mệnh này, chị phụ trách phát triển nguồn nhân tài nữ và dẫn đầu Nhóm cố vấn “Walmart Mentoring Circle Group” cho những nữ lãnh đạo tiềm năng tại Ấn Độ, Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ. Theo chị, người quản lý giỏi cần có trong mình bản năng thích tự đặt câu hỏi vì sao và tự đi tìm hiểu đến tận gốc của vấn đề, rồi từ đó đi sâu vào tìm giải pháp hay chiến lược trong mỗi tình huống kinh doanh.

Về cơ bản, chị đánh giá phụ nữ Việt Nam đang gặp nhiều bất lợi từ sự kỳ vọng xã hội về “người phụ nữ hoàn hảo”. Theo chị, đối với phụ nữ Việt Nam, để có thể theo đuổi sự nghiệp và duy trì một gia đình hạnh phúc, xã hội cần phải cởi mở hơn để họ không cảm thấy mặc cảm trong việc theo đuổi sự nghiệp, góp phần hỗ trợ và thúc đẩy phụ nữ trẻ thành công.  

Mặt khác, chính vì định kiến xã hội, người phụ nữ Việt thường có xu hướng “tự kiềm chế sự khôn ngoan” của bản thân trước quyền được tận hưởng sự thành công. Dù vậy, chị Jocelyn Tran vẫn tin tưởng là khi đàn ông và xã hội chấp nhận phụ nữ có quyền bình đẳng, được phấn đấu cho sự nghiệp thì sẽ thấy nhiều nữ doanh nhân Việt thành công hơn. Họ vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng như bất kỳ người phụ nữ thành đạt nào khác trên thế giới.

Nguyệt Nguyễn