Lương bao nhiêu là đủ để nhân viên tăng trưởng hạnh phúc

Hạnh phúc vốn khó định hình, nói về hạnh phúc trong công việc lại càng khó hơn. Nhưng nếu ta tìm ra cách, hạnh phúc của mỗi nhân viên có thể trở thành chỉ số tăng trưởng góp phần quan trọng cho sự phát triển của doanh nghiệp. Và đương nhiên, lương chưa phải là yếu tố quyết định sự hạnh phúc.

Hạnh phúc của người lao động quan trọng thế nào?

Talentnet từng có một chương trình tham vấn nội bộ cho phép nhân viên tự do lựa chọn một trong những lãnh đạo của tổ chức làm người khai vấn, hỗ trợ nhân viên tháo gỡ những khúc mắc, hoang mang trong định hướng công việc lẫn cuộc sống cá nhân. Và tại một trong những buổi như vậy, có 1 “mentee” (người được hướng dẫn) đã bộc bạch những điều khiến Trinh nhớ mãi. Bạn “mentee” này là người vừa có những đóng góp giá trị cho Talentnet, vừa rất cầu tiến, luôn thể hiện mong muốn được học hỏi và phát triển nhiều hơn. Cuối buổi tham vấn, Trinh cảm ơn bạn vì những điều bạn đang làm cho tổ chức. Nhưng bạn đáp lời rằng bạn phải là người cảm ơn, vì từ góc nhìn của bạn: “Lương thưởng và quyền lợi trao cho em trách nhiệm hoàn thành công việc, nhưng hạnh phúc mà em có từ việc đi làm đã thúc đẩy em cống hiến nhiều hơn mỗi ngày”.

Lời nói của bạn nhắc Trinh lý do thôi thúc mình khởi sự xây dựng một công ty nhân sự: để thúc đẩy khả năng vận hành trong doanh nghiệp bằng cách gia tăng mối liên kết chặt chẽ giữa người với người; để thành tựu của các tổ chức sẽ không chỉ xoay quanh tăng trưởng doanh thu, mà còn bao gồm cả hạnh phúc cho người lao động.

Dĩ nhiên, trong thời điểm suy thoái với vô vàn khó khăn hiện tại, lãnh đạo sẽ muốn tập trung giữ vững doanh thu, đảm bảo vận hành ổn định tổ chức. Hạnh phúc cho người lao động, theo lẽ đó cũng tụt hạng trong danh sách ưu tiên của doanh nghiệp. Nhưng từ góc nhìn của Trinh, các lãnh đạo cần kiên tâm vững chí, nỗ lực giữ cho hạnh phúc luôn song hành trong đời sống nhân viên, bởi đây là yếu tố thúc đẩy họ làm việc hiệu quả hơn. Một nghiên cứu khoa học được đăng tải trên Tạp chí Fobes đã cho thấy, cứ mỗi 1 điểm hạnh phúc gia tăng trong thang điểm từ 0-10 sẽ giúp nhân viên gia tăng năng suất lên 12%. Đứng dưới góc độ một chủ doanh nghiệp, đây là con số đáng để tâm.

Không phải lúc nào các chính sách nhân sự cũng tạo nên kết quả là hạnh phúc. Nhưng Trinh lại nghĩ về lời của bạn nhân viên mình nói, “hạnh phúc đến từ việc đi làm” - Nghĩa là, người lãnh đạo nên tạo ra một hành trình đi làm hạnh phúc.

Tăng trưởng hạnh phúc nhờ một hành trình đi làm hạnh phúc

Theo Trinh, để đảm bảo hạnh phúc toàn diện, cần 3 yếu tố: ĐÚNG - ĐỦ - ĐẦY. Lấy ví dụ một thợ làm bánh. Muốn yên tâm làm việc, anh ấy cần một mức lương đủ thoải mái để trang trải sinh hoạt phí - đây là tiêu chí ĐÚNG. Anh ấy cũng cần được tiếp cận cơ hội nâng cao tay nghề, phát triển thêm những kỹ năng khác hướng đến mục tiêu cao hơn - trở thành một thợ làm bánh giỏi hay mở một tiệm bánh mang tên mình - đây sẽ là tiêu chí ĐỦ. Cuối cùng, người thợ làm bánh cần tìm thấy ý nghĩa thông qua việc tạo ra được lợi nhuận, và giúp đỡ cho người khác - có thể gọi đây là tiêu chí ĐẦY.

Ba yếu tố này cũng rất “ăn rơ” với đề xuất từ “Academy to Innovate HR” (AIHR) cho 6 cấu phần của “Total Well-being” (tạm dịch: hạnh phúc toàn diện). Đó là “sức khỏe thể chất”, “sức khỏe tài chính”, “sức khỏe tinh thần”, “cơ hội phát triển”, “khả năng chịu đựng và phục hồi” và “sức khỏe xã hội”:

ĐÚNG: Giúp thợ làm bánh ổn định “sức khỏe tài chính” với mức lương tương xứng đóng góp, đồng thời đảm bảo lò bánh đáp ứng các yêu cầu về an toàn lao động, cung cấp các phúc lợi đi kèm như bảo hiểm sức khỏe… để thợ bánh duy trì ổn định “sức khỏe thể chất”.

ĐỦ: Khi thợ làm bánh đã cứng cáp tay nghề, chủ lò bánh sẽ hướng dẫn họ bí quyết quản lý cửa hàng, triển khai hoạt động kinh doanh, tiếp thị - chính là những “cơ hội phát triển”. Khi nhân viên có những bước tiến mới, áp lực cũng sẽ đến thường xuyên hơn. Lúc này, chủ lò bánh cần trò chuyện, hướng dẫn nhân viên trui rèn “khả năng chịu đựng và phục hồi” sau những quãng khó khăn. Bên cạnh đó, chủ lò bánh không được xem nhẹ thời gian nghỉ ngơi hoặc những hoạt động hỗ trợ bên lề để nhân viên củng cố “sức khỏe tinh thần”.

ĐẦY: Giúp thợ làm bánh hiểu mỗi chiếc bánh họ làm bằng sự tận tâm, sẽ đổi lại được niềm vui - hạnh phúc được ăn ngon, chứ không đơn thuần là lấp đầy chiếc bụng đói của người thưởng thức. Hơn nữa, với lợi nhuận từ công việc làm ăn, thợ làm bánh vừa có thể sử dụng để chăm sóc những người thân yêu, vừa có thể đóng góp giúp xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Đó chính là những tư duy sẽ gia tăng “sức khỏe xã hội” cho người lao động.

Cũng có 2 lưu ý cho doanh nghiệp. Đầu tiên, vì mỗi “thợ bánh” hay nhân viên là một bản thể riêng, nhu cầu của họ cho từng yếu tố trên cũng sẽ tồn tại sự khác biệt. Theo báo cáo “Xu hướng lương thưởng & phúc lợi khu vực châu Á - Thái Bình Dương” do Mercer-Talentnet thực hiện, nhân viên ở mỗi thế hệ sẽ ưu tiên những giá trị khác nhau trong công việc. Giai đoạn đầu sự nghiệp, người lao động sẽ mong muốn “chính sách lương - thưởng hấp dẫn”, “cân bằng cuộc sống - công việc”, “cơ hội phát triển”... là những yếu tố để họ có được cuộc sống dễ chịu và chất lượng. Nhưng theo thời gian, họ sẽ dần chú trọng những khía cạnh giúp bản thân có được cuộc sống ý nghĩa, như “Sự tương đồng trong giá trị tổ chức và giá trị cá nhân”, “Tác động và ý nghĩa của công việc”... Vì vậy, “cá nhân hóa” là chìa khóa bắt buộc để doanh nghiệp mở toang cánh cửa đến hạnh phúc toàn tổ chức.

Tiếp đến là trong bối cảnh số đông người lao động không ngừng lo lắng về viễn cảnh bị thay thế bởi A.I, máy móc, doanh nghiệp cần sốt sắng hành động, đưa kỹ năng sử dụng công nghệ vào các chương trình “Tái đào tạo” (Reskilling) và “Phát triển kỹ năng” (Upskilling) của tổ chức. Sự bổ sung này sẽ không chỉ lấp đầy vào khía cạnh “cơ hội phát triển” cho nhân viên, mà còn lan ra các mắt xích khác như “sức khỏe tinh thần”, “khả năng phục hồi và chống chịu” vì nó trao cho nhân viên sự an tâm rằng họ vẫn có thể thích ứng với các yêu cầu của thị trường tương lai.

Dĩ nhiên, chạm đến hạnh phúc toàn diện cho nhân viên không nên là hành trình của riêng doanh nghiệp. Trinh nghĩ đây phải là mối quan hệ cộng hưởng. Bản thân người lao động cũng cần xác định mong muốn, thế mạnh bản thân, những kỹ năng cần trang bị để tồn tại và giá trị muốn cống hiến cho xã hội để đề xuất với doanh nghiệp, từ đó thống nhất kế hoạch hành động giữa đôi bên.

Trinh chúc các lãnh đạo bước vào năm mới với tâm thế vững vàng, quyết tâm song không quên chăm sóc sức khỏe tinh thần của bản thân. Vì Trinh quan niệm, lãnh đạo hạnh phúc thì nhân viên mới hạnh phúc, khi đó doanh nghiệp mới tăng trưởng hạnh phúc, và sâu xa hơn sẽ là một cộng đồng hạnh phúc, một đất nước hạnh phúc.

(Bài viết dưới góc nhìn của bà Tiêu Yến Trinh, Tổng Giám đốc Công ty Tư vấn Nhân sự Talentnet).