Lợi nhuận ngân hàng 2023: Bức tranh sáng tối đan xen

Đối với ngành ngân hàng, tăng trưởng tín dụng sẽ chậm lại khi thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng.

Trước các thách thức vĩ mô được dự báo trong năm 2023, kế hoạch kinh doanh năm của các ngân hàng pha lẫn gam màu sáng tối khi nhiều ngân hàng tỏ ra thận trọng đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng lợi nhuận thấp hơn năm trước, trong khi một số khác khá lạc quan với triển vọng kinh doanh năm 2023.

Sáng tối đan xen

Theo số liệu của Công ty Chứng khoán VNDirect, tính đến hết ngày 11/4/2023, đã có 15 ngân hàng thương mại công bố kế hoạch kinh doanh 2023, trong đó 10 ngân hàng đưa ra kế hoạch thận trọng với tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trước thuế (LNTT) năm 2023 thấp hơn năm 2022. Ở chiều ngược lại, vẫn có một số ngân hàng đưa ra các kế hoạch kinh doanh có phần tham vọng, cho thấy sự tự tin của ban lãnh đạo các ngân hàng này trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của ngành được dự báo sẽ chậm lại trong thời gian tới

Đặt trong bức tranh ảm đạm của kinh tế toàn cầu, nền kinh tế trong nước được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn như xuất khẩu giảm tốc, hoạt động sản xuất chậm lại kéo theo xu hướng tiêu dùng thắt chặt hơn. Đối với ngành ngân hàng, tăng trưởng tín dụng sẽ chậm lại khi thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng, trong khi các doanh nghiệp vẫn cẩn trọng với việc mở rộng sản xuất - kinh doanh trong bối cảnh mặt bằng lãi suất còn cao.

Nếu mức tăng trưởng lợi nhuận năm 2022 tại các ngân hàng trung bình đạt 30%, sang năm 2023, phần lớn các ngân hàng chỉ đặt kế hoạch tăng trưởng 10-17%, với số ít đặt ra kế hoạch hơn 50%.

Lấy ví dụ, nhóm NHTM quốc doanh Vietcombank, BIDV và Vietinbank công bố mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2023 từ 10 - 15%. Tương tự, các NHTM cổ phần trong hệ thống chỉ đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận từ 10-17% trong năm 2023, đối lập với mục tiêu đặt ra 1 năm trước đó (cho năm 2022) ở mức 30-40%. Đáng chú ý, Techcombank đặt kế hoạch tăng trưởng âm (-14%; LNTT 22,000 tỉ đồng) cho năm 2023, dù trước đó đã ghi nhận mức tăng trưởng 10% trong năm 2022.

Trong khi đó, theo tài liệu gửi cổ đông, VPBank đặt ra mục tiêu tăng trưởng LNTT ở mức 13% cho năm 2023 – và nếu tính trên các hoạt động cốt lõi, mức tăng trưởng lợi nhuận này tương đương 53%. Đây có lẽ là mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận cao nhất ghi nhận trên toàn hệ thống ngân hàng tại thời điểm hiện tại.

Hậu thuẫn từ chính sách vĩ mô

Ngành ngân hàng nói chung đang chờ đợi những tác động thực tế từ các chính sách vĩ mô của nhà điều hành, nhằm cải thiện tình hình hoạt động và kết quả kinh doanh của hệ thống trong những quý còn lại của năm 2023.

Để ứng phó với các diễn biến khó lường của thị trường, Chính phủ đang nỗ lực đưa ra các phương án điều hành nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng về kinh tế mà các Nghị định 8, Nghị quyết 33 và Nghị định 10 được ban hành trong chưa đầy một tháng là minh chứng rõ ràng. Về chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh giảm lãi suất điều hành 2 lần trong 2 tuần nhằm đưa mặt bằng lãi suất xuống thấp hơn và khả năng sẽ tiếp tục có thêm các quyết định điều chỉnh khác nếu điều kiện cho phép.

Trong báo cáo gần nhất, Quỹ Dragon Capital tin rằng Chính phủ sẽ có thêm những giải pháp để hỗ trợ và thúc đẩy kinh tế, đặc biệt trên cơ sở số liệu quý 1 như vừa rồi, rất có thể sẽ có những hành động quyết liệt hơn trong quý 2.

Những hỗ trợ về mặt chính sách và định hướng trong thời gian vừa qua cũng như kỳ vọng trong thời gian tới của cả Chính phủ và NHNN có thể là cơ sở để các ngân hàng như VPBank nói trên, hay VIB hay HDBank quyết liệt đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng lần lượt ở mức 33%, 25% và 24%, vượt xa trung bình ngành (14-15%) trong năm 2023.

Trong bối cảnh các ngân hàng hạ mục tiêu tăng trưởng, mục tiêu LNTT tham vọng năm 2023 của VPBank đang được đón nhận khá tích cực. Cơ sở cho kế hoạch tham vọng này chính là bộ đệm vốn dồi dào của ngân hàng sau đợt phát hành riêng lẻ 15% gần đây cho đối tác chiến lược SMBC. Tỉ lệ an toàn vốn (CAR) của VPBank, theo đó, đã tăng lên mức trên 20% theo tính toán của VNDirect, mở đường cho tăng trưởng tín dụng cao hơn trong tương lai.

Bên cạnh đó, VPBank vẫn còn dư địa để đạt tăng trưởng tín dụng cao hơn so với các ngân hàng khác trong năm nay do nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém, đồng thời trọng tâm cho vay bán lẻ với hai khối chiến lược RB và SME của ngân hàng mẹ cho phép VPBank tự tin vào khả năng tăng trưởng tín dụng trong năm nay khi nền kinh tế dần tăng trưởng mạnh mẽ hơn vào các quý cuối năm.

Triển vọng cổ phiếu ngân hàng

Việc đặt ra những mục tiêu kinh doanh tham vọng và có nền tảng để thực hiện những mục tiêu đó của các ngân hàng có ý nghĩa quan trọng trong việc củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào triển vọng sinh lời dài hạn của những mã cổ phiếu này.

Lấy ví dụ VPBank, đợt phát hành riêng lẻ gần đây của ngân hàng này cho đối tác Nhật Bản đã góp phần củng cố bộ đệm vốn thông qua CAR tăng mạnh. Cùng với đó, việc tăng vốn chủ sở hữu (mang lại cho VPBank 35,9 nghìn tỉ đồng vốn cấp 1) còn có một hệ quả tự nhiên rất được giới đầu tư quan tâm, đó chính là tác động vào định giá thông qua giá trị sổ sách.

Nếu lợi nhuận 2023 đạt kế hoạch đã đề ra, vốn chủ sở hữu VPBank không bao gồm lợi ích cổ đông thiểu số (dự phóng) sẽ ở mức 153 nghìn tỉ, tương đương với giá trị sổ sách (dự phóng) sẽ đạt khoảng 19,300 đồng/cổ phiếu, thị giá trên giá sổ sách (P/B) dự phóng đạt 1.07 lần.

Trong hơn 5 năm gần nhất (từ 2018) vùng định giá P/B 1 lần chính là vùng đáy và vùng giá này sẽ có lực cầu bắt đáy mạnh. Theo đó, thị giá có xu hướng quay về mức trung bình ở mức 1,75 lần sổ sách, tương đương mức giá 33.800 đồng/cổ phiếu (tương ứng mức tăng 63% so với thị giá ngày 12/04/2023).