Casino vào cửa thua?

Giới đầu tư casino tại Việt Nam đành phải ngậm ngùi “lượm bạc cắc” trong giấc mộng tỉ USD. Và khi đại dịch COVID-19 ập đến, tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Một số chuyên gia cho rằng Việt Nam chưa phải là một lựa chọn hoàn hảo cho các nhà đầu tư casino. Thị trường này phải mất rất nhiều năm để đi một quãng đường rất xa mới có thể trở thành một Macau thứ 2 trong khu vực. “Điểm nóng du lịch” ở Đông Nam Á chưa bao giờ là lựa chọn lý tưởng cho dân đánh bạc chuyên nghiệp. Các “cá mập” càng không muốn thăm các casino ở đây.

Giấc mộng chưa thành

Việt Nam bắt đầu thí điểm cho phép kinh doanh casino đối với người nước ngoài từ năm 1992, nhưng đến năm 2017, loại hình kinh doanh này mới chính thức được hợp pháp hóa.  Khi đó, giới đầu tư rất hào hứng và quyết tâm góp phần giúp Việt Nam giữ lại 800 triệu USD, số tiền người Việt chi tại các song bài ở nước ngoài được ước tính ở thời điểm đó.

“Giờ đây, con số trên có thể cao hơn rất nhiều, do trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người dân có xu hướng đến các sòng bài để tìm vận may”, ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam, ước tính khi nói đến hiệu quả hoạt động của các casino mới được xây dựng trong những năm gần đây.

Kể từ khi hợp pháp hóa đầu tư casino, cả nước có 9 dự án casino đang hoạt động, trong đó 6 dự án casino tổ chức hoạt động kinh doanh với quy mô nhỏ tại Lào Cai, Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng và 3 dự án có quy mô lớn tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang, và Quảng Nam, theo báo cáo của Bộ Tài chính. Những dự án này từng được kỳ vọng tạo ra cú hích làn sóng đầu tư casino vào Việt Nam. Đến thời điểm hiện tại, chỉ có Hoiana và Hồ Tràm Strip là 2 dự án casino kết hợp nghỉ dưỡng có quy mô lớn tại Việt Nam.

Casino luôn được xem là thị trường rất tiềm năng, nhưng có lẽ miếng bánh ngon chưa dành cho Việt Nam. Bất chấp hậu quả do đại dịch COVID-19, thị trường casino toàn cầu dự kiến sẽ đạt quy mô 153,2 tỉ USD vào năm 2026. Theo kết nghiên cứu của Statista, thị trường này có tốc độ tăng trưởng hằng năm 3,7%. Hãng nghiên cứu này cũng cho biết, châu Á - Thái Bình Dương luôn được xem là thị trường có tiềm năng rất lớn với loại hình kinh doanh casino. Sự xuất hiện của các sòng bạc ở Singapore và Macau từ lâu đã trở thành yếu tố thúc đẩy tăng trưởng trong khu vực. Theo Văn phòng Liên Hiệp Quốc về chống Ma túy và Tội phạm (UNODC), khu vực Đông Nam Á hiện có hơn 340 casino và rất nhiều sòng bạc trực tuyến.

Vốn là trung tâm casino lớn thứ 2 châu Á, Singapore chuẩn bị qua mặt Las Vegas để trở thành trung tâm casino lớn thứ 2 thế giới, khi doanh thu đạt 5,9 tỉ USD vào năm 2011, theo nghiên cứu của Citigroup. Nhưng thời hoàng kim đó đã qua. Giờ đây, thị trường casino của Singapore tăng trưởng rất khiêm tốn, khoảng 5-10% từ năm 2013 khi Chính phủ Singapore có chính sách hạn chế người dân địa phương đánh bạc, cộng với tình trạng du khách quốc tế đến ngày càng ít.

Thời gian đầu, các sòng bạc ở Singapore rất đông khách. Tăng trưởng kinh tế Singapore những năm 2009, 2010, đến năm 2012 đạt 25-30%/năm. Tuy nhiên, theo dự báo mới nhất của Fitch, khi ngành du lịch có dấu hiệu phục hồi, hoạt động kinh doanh casino của Singapore cũng tăng theo. Tổng doanh thu casino của đảo quốc Sư tử có thể tăng 10% trong năm 2024.

Cái lắc đầu của “ông trùm” 

Dường như có thể nhìn trước kết quả, năm 2012 ông Sheldon Adelson, ông chủ của đế chế sòng bạc lớn nhất thế giới Las Vegas Sands, ngỏ ý muốn đầu tư casino tại Hà Nội và TP.HCM. Nhưng từ đó đến nay, vị này vẫn chưa quay lại. Giờ đây, tình trạng thua lỗ triền miên của hầu hết các casino tại đây đã phần nào lý giải cho quyết định không đầu tư của ông trùm sòng bạc Mỹ. Lý giải cho quyết định của ông chủ Las Vegas Sands, ông Miquel Àngel, chuyên gia phụ trách nguồn nhân lực và chất lượng của Hội đồng Tư vấn Du lịch Việt Nam, người từng làm việc cho các sòng bạc tại Macau, cho rằng thị trường casino của Việt Nam không hấp dẫn như nhiều người nghĩ.

“Hầu hết người chơi casino chuyên nghiệp thích đến Macau hoặc Singapore, vì những nơi này có dịch vụ tốt hơn. Không chỉ Việt Nam, nhiều nước khác trong khu vực Đông Nam Á cũng đã phát triển casino, nhưng không có nơi nào mang lại giá trị cho cộng đồng và người dân sống trong khu vực”, ông Miquel Àngel nhận xét.

Các đại gia casino đã đầu tư ở Việt Nam nhưng không thu được kết quả khả quan. Dự án The Grand Ho Tram bị trì hoãn nhiều năm, còn Corona Casino Phú Quốc liên kết với Vingroup cũng không đạt được kỳ vọng khi không có du khách trong nước và số lượng khách casino quốc tế không đáng kể. Điều tương tự cũng từng xảy ra với dự án Hoiana Nam Hội An mặc dù có khoản đầu tư đến 6 tỉ USD.

Ông Walter Power, CEO của The Grand Ho Tram, chọn cách im lặng khi được NCĐT hỏi về tình hình kinh doanh, số lượng khách đến cũng như đánh giá tiềm năng của thị trường casino tại Việt Nam.

Royal Hạ Long lâm vào tình cảnh thê thảm hơn khi buộc phải hủy niêm yết trên sàn chứng khoán và đối mặt với năm thứ 5 liên tiếp thua lỗ. Theo báo cáo tài chính quý III/2023 doanh nghiệp kinh doanh casino và khách sạn ở Quảng Ninh có quý thua lỗ thứ 16 liên tiếp, nâng tổng lỗ lũy kế lên đến 529 tỉ đồng. Trong báo cáo quý, casino này tiếp tục ghi nhận doanh thu thuần giảm 33% so với cùng kỳ, chỉ còn hơn 30 tỉ đồng.

Corona Phú Quốc, casino sở hữu diện tích lên đến hơn 18.000 m2 với hơn 2.000 phòng khách sạn 5 sao, sân golf 18 lỗ, công viên giải trí VinWonders, thành phố không ngủ Grand World được thí điểm cho người Việt vào chơi báo lỗ hơn 30 tỉ đồng trong năm 2021. Sang năm 2022, doanh nghiệp ghi nhận lãi sau thuế 39,8 tỉ đồng.

“Cá mập từ Trung Quốc, Hàn Quốc dĩ nhiên không chọn đến Việt Nam, còn người dân địa phương chỉ thích đánh bạc bên ngoài các casino chuyên nghiệp và đa phần họ thích “đốt tiền” vào cá cược”, ông Miquel Àngel giải thích vì sao các casino ở Việt Nam hoạt động không mấy hiệu quả.

Không chỉ Việt Nam, hàng loạt casino ở Campuchia cũng đang thua lỗ vì nguyên nhân này. Các casino nhỏ không thể thu hút khách VIP. Việt Nam có quá nhiều casino nhưng đa số quy mô nhỏ và chưa được sử dụng hết công suất. “Vắng bóng cá mập, tôi đoán các casino ở Việt Nam tiếp tục hoạt động không hiệu quả và các nhà đầu tư casino lớn sẽ đi nơi khác có điều kiện kinh doanh tốt hơn”, ông Miquel Àngel nhận định.

Bất chấp tình trạng thua lỗ hay hoạt động kém hiệu quả, kế hoạch mở casino mới vẫn tiếp tục ở Thừa Thiên Huế, Phú Quốc, Vân Đồn và Khánh Hòa. Thành phố du lịch Đà Lạt cũng đang đề xuất phát triển casino và xem đây là một phần trong kế hoạch phục hồi nền kinh tế địa phương sau đại dịch COVID-19.

Macau, Singapore hay Las Vegas ở Mỹ, Monaco ở châu Âu đã từ lâu trở thành địa điểm lý tưởng nhất cho những người  đánh bạc chuyên nghiệp. Vì thế, theo ông Miquel Àngel, các địa điểm khác, kể cả Việt Nam không thể nào thay thế. Việt Nam không nên phát triển casino và nên đầu tư vào các loại hình giải trí phù hợp, mang lại lợi ích cho người dân địa phương.

Bên cạnh các yếu tố cạnh tranh từ các casino lớn, thiếu khách từ Trung Quốc, thiếu khách chơi có vốn lớn hay sự lạnh nhạt của người Việt đối với casino, dịch vụ đánh bạc qua mạng cũng góp phần làm thị trường casino ở Việt Nam kém hấp dẫn. Đó cũng là lý do Trung Quốc cấm trò chơi điện tử có thưởng nhằm chặn dòng tiền thất thoát ra bên ngoài. Ông Troy Griffiths của Savills Việt Nam cho rằng các chính phủ sẽ phải gặp nhiều khó khăn khi kiểm soát hoạt động cờ bạc điện tử.

Theo kết quả khảo sát của Research and Markets, thị trường casino qua mạng toàn cầu có giá trị 72,3 tỉ USD vào năm 2021 và tăng lên 81 tỉ USD năm 2022. Dự kiến thị trường này có thể tăng lên 131,4 tỉ USD vào năm 2027 với tốc độ tăng trưởng hằng năm 9,96%.        

Quy mô thị trường cờ bạc trực tuyến khu vực châu Á - Thái Bình Dương có thể đạt 50 tỉ USD vào năm 2026, theo Graphical Research. Theo 6Wresearch, cờ bạc trực tuyến và cá cược thể thao có tiềm năng rất lớn ở Việt Nam. Các hoạt động này có thể được xem là hoạt động tạo ra lợi nhuận cao, giúp mở rộng thị phần cờ bạc ở Việt Nam lên 2 con số trong những năm tới.

Dòng tiền địa lợi 

Thị trường casino ở châu Á phụ thuộc rất lớn vào Trung Quốc, nhưng gần đây, chính phủ nước này đã có một số điều chỉnh về chính sách với mục đích chống rửa tiền và hạn chế rò rỉ tiền ra nước ngoài. Những thay đổi này đang gây tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh casino trong khu vực. Vì không muốn thất thoát dòng tiền trong lĩnh vực này sang các thị trường khác, các cơ quan chức năng Trung Quốc đã thanh tra kỹ các casino cùng mọi hoạt động kinh doanh có liên quan.

Chính sách này đã gây ảnh hưởng lớn đến các nền kinh tế châu Á đang chờ dòng khách Trung Quốc ghé các sòng bài. Động thái này của Trung Quốc chắc chắn không được các nước Đông Nam Á hoan nghênh khi các quốc gia này đang đẩy mạnh hoạt động nhằm phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19.

“Trung Quốc không cấm nhưng ban hành những quy định để tránh thất thoát dòng tiền. Quyết định này làm các nhà đầu tư đã rót một khoản vốn lớn vào các casino ở Philippines, Việt Nam gặp khó khăn”, ông Troy Griffiths bình luận.

Không có khách Trung Quốc, các casino ở Việt Nam chờ khách trong nước. Tuy nhiên, dự án thí điểm cho phép người Việt vào casino ở Corona Phú Quốc không nhận được kết quả tích cực. Việc có cho người Việt vào casino còn phải chờ đến sau năm 2024, tức là sau 5 năm thí điểm, khi đó Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổng kết, đánh giá toàn diện quá trình thí điểm và trình Chính phủ xem xét.

Tuy nhiên, nhiều người Việt muốn đến các sòng bạc hợp pháp thường đến khu vực châu Âu hoặc sang Singapore và Macau thay vì chơi ở Việt Nam. Ông Troy Griffiths cũng cho rằng việc cho phép người Việt vào casino cũng không hỗ trợ được quá nhiều cho thị trường casino nội địa. Do đặc thù kinh doanh, lợi nhuận của các casino chủ yếu đến từ các khách VIP với mức chi tiêu lớn. Thực tế cho thấy những khách hàng chuyên nghiệp này thường không đến các sòng bài tại Việt Nam. Vị chuyên gia này còn cảnh báo hàng loạt vấn đề xã hội có thể xảy ra khi cho phép người Việt tham gia đánh bạc tại các casino trong nước.

“Một khi tệ nạn cờ bạc xảy ra trong xã hội, rất khó có thể ngăn chặn và kiểm soát chặt chẽ. Chính phủ Singapore cho phép đầu tư casino, tận dụng lĩnh vực này cho phát triển kinh tế là do họ có những công cụ quản lý tốt và có thể kiểm soát được tình trạng này”, ông Troy Griffiths ủng hộ quan điểm không cho người Việt vào casino.
“Việt Nam có thể thất thu một khoản thuế, nhưng bù lại, Chính phủ không phải đối mặt với các vấn đề xã hội lớn cũng như tình trạng người dân nghiện cờ bạc”, ông nói thêm.

Việt Nam không dành cho casino 

Ông Troy Griffiths khuyến nghị Việt Nam không nên làm theo cách của Singapore, dùng casino để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Singapore là quốc gia có rất ít tài nguyên thiên nhiên để thúc đẩy du lịch, trong khi Việt Nam đặc biệt có nhiều lợi thế với danh lam thắng cảnh đẹp trải dài từ Bắc tới Nam. Chúng ta còn rất nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế từ du lịch. “Việt Nam có thể học hỏi từ Mexico. Họ tập trung phát triển du lịch và đón rất nhiều du khách từ Mỹ. Việt Nam cũng có thể làm tương tự và đón du khách từ Trung Quốc”, ông Troy Griffiths nói.

Việt Nam không phải là nơi thích hợp cho casino phát triển. Để trở thành địa điểm dành cho casino như Macau hay Singapore, Việt Nam phải mất một thời gian rất lâu. Tương tự như mua sắm, Việt Nam không phải là địa điểm lý tưởng cho các tín đồ mua sắm trong khu vực. Các trung tâm mua sắm ở Việt Nam luôn vắng khách ngoại, không giống như ở Bangkok hay Singapore. Đổi lại, Việt Nam là một địa điểm du lịch lý tưởng cho mọi người đến tham quan, thưởng thức ẩm thực, di sản văn hóa.

“Casino nên là một lựa chọn không thiết yếu của du khách khi đến đây”, ông Miquel Àngel nhận xét. “Thay vì phục vụ 90% du khách muốn tận hưởng một Việt Nam tươi đẹp, vì sao chúng ta lại tập trung phục vụ cho nhóm 10% đến chỉ để lao đầu vào các sòng bạc, vốn mang lại rất ít lợi ích cho người dân địa phương?”, ông nói thêm.

Chia sẻ về cách thức vận hành thị trường casino ở Úc, ông Troy Griffiths cho biết Chính phủ Úc rất nghiêm khắc trong việc thẩm định và cấp phép mở casino. Công dân Úc cũng được phép vào casino, nhưng đa số casino ở Úc đều rất lớn nhưng phục vụ khách chơi nhỏ.

Do đó, các casino tại đây cũng thua lỗ do thiếu khách Trung Quốc. Phần lớn các sòng bạc tại đây chủ yếu phục vụ cho nhu cầu giải trí của khách vãng lai. “Cá mập” cũng không đến các casino tại đây. Một điều may mắn, có đến 30% dân số Úc là người châu Á, nên các sòng bạc này vẫn còn đất sống.

Ở Las Vegas có 2 loại hình casino. Một là đại trà, dành cho bất cứ ai vào chơi cũng được, dân ít tiền vào chơi ở khu riêng. Còn những khu đặc biệt dành cho các triệu phú, mỗi lần đánh có khi hàng triệu USD. Có những tỉ phú một đêm mất 25 triệu USD. Đó mới là điều các ông chủ casino mong muốn khi có ý định đầu tư vào Việt Nam.

Gợi ý cho mô hình casino kiểu mới

Việt Nam đã bị bỏ lại sau lưng ở thị trường du lịch mua sắm. Casino cũng tương tự. Trong mắt dân đánh bạc chuyên nghiệp không có Việt Nam, nhưng nơi đây là địa điểm vô cùng lý tưởng cho loại hình du lịch giải trí kết hợp với casino. Đó là cách Hồ Tràm Strip và Hoiana đang làm.

Đó là mô hình sòng bạc kiểu mới đang rất phổ biến trên thế giới. Các casino này tận dụng thắng cảnh đẹp và cung cấp nhiều loại hình giải trí khác nhau và casino là một trong những lựa chọn. Bằng cách này, nhà đầu tư sẽ có ít nhất một nửa doanh thu đến từ hoạt động giải trí như buổi hòa nhạc.

Vì vậy, tổ hợp sòng bạc kiểu mới có nhiều hoạt động giải trí khác. Mô hình này đã thay đổi rất nhiều so với các casino truyền thống. Bằng cách này, tổ hợp sòng bạc đã thực sự tham gia vào hoạt động giải trí của khu phức hợp đó. Sự cải tiến này có mục đích cung cấp các dịch vụ giải trí, thư giãn và đánh bạc. Đó là những gì mọi người có thể thấy ở Hoiana, Hồ Tràm Strip hay Corona Phú Quốc.

Ngày nay, các sòng bạc cần phải có khu giải trí, bãi biển, sân golf và nhiều loại hình giải trí khác nhằm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Trước đây, các nhà đầu tư sân golf là không để kinh doanh golf mà để bán biệt thự với giá cao hoặc kinh doanh khách sạn. Kinh doanh sân golf mang lại lợi ích không cao nhưng nó mang lại giá trị cho cả dự án. Việc kinh doanh casino ngày nay cũng có những lồng ghép tương tự.

Vị chuyên gia của Savills tiết lộ, rất nhiều sân golf ở Mỹ và Úc gần đây được chuyển thành khu dân cư, vì việc kinh doanh sân golf không mang lại lợi nhuận cao. “Tôi làm như vậy cũng tốt, miễn sao việc sử dụng casino chung với các hoạt động giải trí dành cho tất cả các thành viên trong gia đình. Tôi nghĩ mô hình casino hỗn hợp sẽ có ích cho nền kinh tế địa phương”.

Theo ông Troy Griffiths, với cách kinh doanh casino theo kiểu truyền thống thì thời hoàng kim đã qua rồi. Ông không nghĩ Việt Nam, Philippines hay Malaysia có thể làm casino thành công hơn Macau. Các dự án hỗn hợp lớn như Hoiana đang đóng góp cho nền kinh tế Việt Nam, vì mọi người đến để đánh golf, sử dụng các dịch vụ giải trí. Tại những nơi này, du khách có thể gặp các ngôi sao quốc tế.

Mô hình kinh doanh casino theo kiểu truyền thống không phù hợp cho khách chơi là người Việt, vì họ thích đi nước ngoài để trải nghiệm. Hơn nữa, cơ sở hạ tầng chưa đủ để phục vụ cho các casino ở Việt Nam hấp dẫn khách đánh bạc lớn trong khu vực.

Nếu nói về uy tín, mức độ sang trọng thì phải đến Bangkok hay Singapore. Du khách Việt Nam cũng thích đến những nơi này. Vì vậy, một khi Việt Nam có cơ sở hạ tầng tốt hơn, người Việt sẽ không phải đi ra nước ngoài đánh bạc, hay tiêu tiền vào các dịch vụ giải trí ở các nước trong khu vực.

“Có nhiều tài nguyên và thắng cảnh đẹp, Việt Nam nên tập trung đầu tư vào các lĩnh vực có lợi hơn cho kinh tế đất nước như du lịch, giải trí”, ông Miquel Àngel cho biết.