Toàn cảnh Proptech Việt Nam thế hệ 2.0 - Phần 01

Như nhiều lĩnh vực quan trọng khác, Bất động sản Việt Nam đã và đang chuyển đổi số mạnh mẽ với sự vươn lên của nhóm doanh nghiệp công nghệ Bất động sản (Proptech) dần chiếm một vị thế mới dẫn dắt thị trường. Cùng nhìn lại chặng đường 15 năm khát vọng của Proptech Việt Nam, hay còn được gọi là Proptech thế hệ 1.0. 

Proptech 1.0 - Khát vọng chuyển đổi số cho thị trường Bất động sản Việt Nam 

Làn sóng khởi nghiệp công nghệ bắt đầu manh nha tại thị trường Việt nam khoảng năm 2003 và được hỗ trợ từ sớm bởi những Quỹ đầu tư mạo hiểm như IDG Ventures Vietnam với các thương vụ đầu tiên vào các Startup như VNG của doanh nhân Lê Hồng Minh hay ChoDienTu.com của Shark Nguyễn Hòa Bình. 

Công nghệ trong Bất động sản thời ấy chưa có gì nổi trội, chỉ mới “núp bóng" dưới hình thức những trang tin rao vặt. Những năm 2004, khi hình thức quảng cáo trên báo giấy vẫn được ưa chuộng thì sự xuất hiện của các website rao vặt như 5giay, rongbay, vatgia, muaban.net... đã mở ra hình thức quảng cáo mới - quảng cáo trên nền tảng trực tuyến (online) đánh dấu khởi nguyên của thương mại điện tử 1.0. 

Nhà đất bắt đầu dịch chuyển lên online dưới hình thức rao vặt cạnh tranh với trang tin của các tờ báo lớn như Tuổi Trẻ, Thanh Niên ở độ nhận biết và tạo dữ liệu cho công cụ tìm kiếm. Tuy nhiên, khởi đầu khá chật vật do chưa nhận được cái nhìn tin tưởng từ thị trường.

Dù vậy, vẫn có nhiều Startup tiếp tục được khai sinh với khát vọng chuyển số thị trường Bất động sản. DiaOcOnline.vn là thế hệ tiếp theo nâng cấp khái niệm rao vặt thành cổng thông tin điện tử (web portal). Không chỉ có tin rao về nhà đất, DiaOcOnline.vn còn là một kênh thông tin tổng hợp tin tức thị trường, dự án, chính sách pháp luật, kiến thức Bất động sản, trang trí nội thất, trải nghiệm sống…

Tiếp nối sau đó, hàng loạt các trang thông tin online ra đời như metvuong.com, nhaban.com, muabannhadat.com.vn, batdongsan.com.vn… tạo nên sự nhộn nhịp cho Proptech giai đoạn sơ khai, hay có thể gọi là Proptech 1.0.

Những Startup Proptech Việt Nam thế hệ đầu tiên

Dù Proptech vẫn còn là khái niệm mơ hồ, nhưng các công ty Startup trong lĩnh vực này cũng đạt được thành tựu nhất định. DiaOcOnline.vn được rót vốn bởi quỹ đầu tư IDG Ventures Vietnam và dẫn đầu về lượng truy cập giai đoạn 2008 nhờ chiến lược xây dựng mạng lưới nhóm website vệ tinh chuyên đề diaoc.tuoitre.vn, diaoc.thanhnien.vn, diaoc.phapluattp.vn,... MuaBanNhaDat.com.vn do tập đoàn Truyền thông Ringer (Thuỵ Sĩ) đầu tư với thế mạnh về tạp chí báo giấy kèm theo. BatDongSan.com.vn vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng truy cập trên thị trường từ 2013 với các từ khóa tìm kiếm liên quan đến “Bất động sản”. 

Khép lại chặng đường 15 năm, từ khát vọng đến sự tan biến

Cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ trong mọi lĩnh vực và tăng tốc của thị trường Bất động sản, những tưởng Proptech Việt Nam sẽ ngày càng thăng hoa nhưng thật tế sau 15 năm, chưa kịp tỏa sáng thì các Startup về công nghệ Bất động sản kể trên mỗi người một số phận. muabannhadat.com.vn tạm dừng cuộc chơi; DiaOcOnline.vn cho tới nay không có nhiều thay đổi; batdongsan.com.vn thì được một tập đoàn Bất động sản trực tuyến hàng đầu tại Singapore mua lại. 

Vậy là, Proptech kết thúc thời đoạn thứ 1.

Thế hệ Proptech Việt Nam đời đầu đã mất rất nhiều thời gian để chứng minh tính hiệu quả với thị trường nhưng chỉ mới dừng lại ở mô hình quảng cáo dưới dạng tin rao đơn thuần (Listing). Trong khi đó, trên thị trường Bất động sản, các chủ đầu tư liên tục cải tiến sản phẩm, luật pháp ngày càng kiện toàn, hoạt động của nhà môi giới cũng có nhiều đổi mới sáng tạo đòi hỏi Proptech phải tham gia sâu vào các hoạt động trong chuỗi giá trị của Bất động sản, cung cấp những giải pháp khai thác khách hàng chuyên nghiệp và hiệu quả cho cộng đồng dịch vụ, môi giới cũng như chủ đầu tư…

Có thể thấy, sự khắc nghiệt và tính khác biệt đặc thù của Bất động sản Việt Nam là một trong những nguyên nhân đầu tiên khiến các Startup Proptech chỉ tồn tại một thời gian ngắn, chưa kịp thích nghi và điều chỉnh kịp thời trước những biến đổi của thị trường.

Không chỉ vậy, Proptech Việt Nam vẫn còn hạn chế các Startup dẫn dắt thị trường, phần lớn các doanh nghiệp hoạt động một cách manh mún. Kết quả thực tế đã cho thấy Proptech khó có thể tạo một sân chơi riêng mà cần phải hòa vào sân chơi chung của Bất động sản. Điều đó phải được thể hiện qua đội ngũ nhân sự có những trải nghiệm thực tế và những kinh nghiệm trong vận hành cũng như sự am hiểu thị trường.

Tiềm năng của Bất động sản Việt Nam vô cùng lớn, từ đó tiếp tục mở ra nhiều cơ hội cho các Proptech tạo dựng vị thế mới.

Tiềm năng của Bất động sản Việt Nam vô cùng lớn. Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, đây là một thị trường năng động và có nhiều động lực phát triển nhất châu Á. Dân số đô thị của Việt Nam hiện nay là 44 triệu người, chiếm 45% dân số. Việt Nam có 862 đô thị. Năm 2025 dự báo dân số đô thị sẽ tăng lên 52 triệu người, chiếm 50% dân số, với khoảng 1.000 đô thị. Từ đó tiếp tục mở ra nhiều cơ hội cho các Proptech tạo dựng vị thế mới dẫn dắt thị trường. 

Tuy nhiên, ở các lĩnh vực khác như thương mại điện tử, đặt xe công nghệ, công nghệ chính là yếu tố quyết định thị trường, tạo lập thói quen mới cho người dùng, còn ở lĩnh vực Bất động sản thì đang tạo một khái niệm mới đó là “thị trường định hình công nghệ”. Vậy để trở thành một phần của thị trường Bất động sản, doanh nghiệp Proptech cần phải làm gì?

Đón đọc ở phần 2 chuyên đề Toàn cảnh Proptech Việt Nam thế hệ 2.0: Khi thị trường định hình công nghệ.