Proptech tìm lại cơ hội

Sự kiện đáng chú ý trong năm 2022 là cuộc khủng hoảng trái phiếu của nhiều công ty bất động sản. Cơn khát vốn kéo theo nhiều khó khăn của thị trường bất động sản về cả nguồn cung lẫn cầu. Thị trường đứng trước nguy cơ đổ vỡ, mất khả năng thanh toán, nhà đầu tư mất niềm tin...

Tuy nhiên, khá thú vị là theo báo cáo “Xu hướng bất động sản và quỹ đầu tư tín thác (REIT) năm 2022 và xa hơn” của Morgan Stanley Research, lịch sử đã chứng minh các quỹ REIT (các quỹ chuyên đầu tư bất động sản) luôn công bố lợi nhuận tích cực trong hầu hết các giai đoạn lạm phát gia tăng.

Điều này là do lạm phát thường diễn ra đồng thời với tăng trưởng kinh tế mạnh hơn và các nhà đầu tư coi bất động sản là hàng rào kiềm chế lạm phát. Khi giá cả tăng, giá trị tài sản có xu hướng tăng theo dẫn đến dòng tiền cũng được hưởng lợi.

Việt Nam không nằm ngoài xu hướng này, khi đây là thời điểm các nhà đầu tư săn tài sản giá rẻ và đưa vào vận hành để tránh bão lạm phát. Nhất là khi nhu cầu cho thuê ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM luôn tăng trong thời gian qua.

Báo cáo mảng bất động sản của Chợ Tốt vào tháng 10/2022 cho thấy lượng người tìm kiếm căn hộ cho thuê tăng 61% so với tháng 10/2021. Không chỉ bất động sản lưu trú, nhu cầu tìm kiếm bất động sản cho mục đích kinh doanh cũng ở mức tích cực. Dữ liệu Nhà Tốt ghi nhận nhu cầu cho thuê bắt đầu bật dậy vào tháng 3/2022 và duy trì ổn định ở mức cao từ đó trở đi trong suốt năm 2022. Mặc dù giá nhà đất có bị ảnh hưởng tiêu cực trong thời gian qua vì điều chỉnh thị trường, nhưng giá cho thuê phòng trọ và căn hộ chung cư ở Hà Nội và TP.HCM nhìn chung không quá biến động.

Điều này càng là động lực cho thị trường thứ cấp phát triển, khi chủ đầu tư có cơ hội mua tài sản với giá tốt trong bối cảnh khủng hoảng nhưng lại được hưởng mức cho thuê trong điều kiện kinh tế bình thường. Tuy nhiên, để có lợi thế trong bối cảnh hiện nay, một trong các xu hướng được chú ý trong thời gian tới, theo Morgan Stanley Research, là ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực bất động sản.

Bất động sản vốn là ngành có tỉ lệ áp dụng công nghệ thấp nhất so với các ngành công nghiệp còn lại. Tình trạng này cũng tương tự tại Việt Nam. Thậm chí, thị trường bất động sản Việt Nam còn đặc thù hơn khi chứng kiến sơ cấp và thứ cấp cùng phát triển.

Trong một thời gian dài tăng trưởng nóng, thị trường sơ cấp với mức hoa hồng hấp dẫn đã lấn át thứ cấp. Trong khi thứ cấp, với số lượng nhiều áp đảo, nhiều công đoạn cần số hóa để tiết kiệm chi phí là sân chơi của các công ty công ty công nghệ gần như không có nhiều không gian để thi triển.

Trước khi khủng hoảng kinh tế diễn ra, Việt Nam đã chứng kiến công ty công nghệ bất động sản có quy mô huy động vốn lớn nhất ngành ngừng hoạt động. Tuy nhiên, đó không phải là áp lực cho các đơn vị còn lại khi họ rút ra nhiều bài học kinh nghiệm và được hưởng lợi khi thị trường bất động sản thứ cấp được người sử dụng quan tâm nhiều hơn.

Điều cần thiết trong bối cảnh hiện nay là một nền tảng tập trung, nơi kết nối người bán và người mua bất động sản tiện lợi, đồng thời đưa tài sản đó vào vận hành trong thời gian ngắn nhất. Để làm được việc này, đòi hỏi một nền tảng công nghệ xuyên suốt kết nối người bán, người mua, người cho thuê và các dịch vụ liên quan. Quan trọng hơn tính chính chủ của dữ liệu bất động sản sẽ quyết định việc thành bại.

Đó là công việc cần thời gian để xây dựng, thu thập và phân tích dữ liệu và các đơn vị có thâm niên ở thị trường Việt Nam sẽ có nhiều lợi thế hơn. Morgan Stanley Research cũng cho rằng  những người sớm áp dụng công nghệ sẽ được nhiều lợi thế. Còn đối với các công ty công nghệ bất động sản, đây mới thực sự là thời điểm phác họa chân dung của các nhà vô địch.

Sau nhiều năm tăng trưởng, trước cuộc khủng hoảng hiện nay, thị trường bất động sản đang cần một cuộc “cách mạng” để giải cứu chính mình. Doanh nghiệp bất động sản hiện nay cần tái cấu trúc để thu gọn tài chính, giảm nợ vay... Rất may mắn, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với công nghệ trí tuệ nhân tạo (A.I) dữ liệu lớn (Big Data), blockchain... đã tạo cơ hội phát triển mạnh mẽ cho nhiều lĩnh vực, ngành nghề, trong đó có bất động sản... 

Kinh nghiệm trên thế giới cho thấy, công nghệ bất động sản có thể được ứng dụng để giải quyết 3 bài toán chính: tiếp cận thông tin, hỗ trợ giao dịch an toàn cho người dùng cuối, quản lý và tối ưu hóa tài sản. Cộng hưởng cùng với chính sách tháo gỡ khó khăn, sự xuất hiện của nhiều nhà đầu tư hơn, thị trường sẽ được đa dạng hóa về sản phẩm, yếu tố công nghệ sẽ mang lại bức tranh lạc quan hơn cho thị trường bất động sản những năm tới.